Önde gelen dört uluslararası insan hakları ve sağlık STK’sı, Türk Tabipleri Birliği Başkanı ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı Yönetım Kurulu üyesi Dr. Şebnem Korur Fincancı’nın 27 Ekim’de esaslara ve usullere dayanmayan tutuklanmasını kınadı.
Örgütler, Dr. Fincancı’nın derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmasını ve Türk yetkililerinin ülkedeki insan hakları ve ifade özgürlüğüne yönelik baskılarını durdurmasını talep ediyor. Dr. Fincancı’nın şu anda tutuklu bulunduğu Ankara Sincan Cezaevi’nden tahliyesini isteyen örgütler arasında İnsan Hakları Doktorları (PHR), İşkence Mağdurları Uluslararası Rehabilitasyon Konseyi (IRCT), DIGNITY ve Redress yer alıyor.
Dr. Fincancı, dünyaca ünlü bir adli tıp hekimi, işkence karşıtı uzman ve insan hakları savunucusudur. Mesleki hayatını işkencenin araştırılması ve belgelenmesine adamıştır. Türkiye’de işkencenin yaygın olduğu 1990 ‘lı yıllarda işkence vakaları hakkında raporlar ve tıbbi etik üzerine yazılar hazırladı ve devlet tarafından baskı ve direnişle karşılandı. Bu dönemde Dr. Fincancı, işkencenin soruşturulması ve belgelenmesi için BM tarafından onaylanan küresel standart olan İstanbul Protokolü’nün geliştirilmesine katkı sağladı.
Dr. Fincancı, bir haber kanalına yaptığı açıklama nedeniyle Terörle Mücadele Kanunu’nun 7/2. maddesi (terör örgütü propagandası) ve 301/2. maddesi (Devletin askeri veya güvenlik hizmetlerini aşağılama) uyarınca Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talimatıyla 26 Ekim’de sabah erken saatlerde yapılan ev baskınında gözaltına alınmıştı. Cumhuriyet Başsavcılığı ayrıca Türk Tabipleri Birliği başkanlığı görevinden alınmasını ve yeni bir başkan seçilmesini de talep etti. Bugün, Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliği, “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla tutuklanmasına karar verdi. Türk yetkililerin, Dr. Fincancı’yı kimyasal silah kullanma şüphesine dayanarak uluslararası en iyi uygulamalar doğrultusunda bağımsız soruşturma talep ettiği için gözaltına aldığı bildirildi.
Michigan Üniversitesi’nde dahiliye ve halk sağlığı profesörü ve Doktorlar İnsan Hakları Kuruluşu Tıbbi Direktör Dr. Michele Heisler, Tıp Doktoru, Tıbbi Uygulama Yöneticisi, “Türk hükümetinin ülkenin en iyi doktorlarından birini aniden ve kaprisli bir şekilde tutuklaması, ülkedeki insan haklarına, tıbba ve ifade özgürlüğüne yönelik bir saldırıdır” dedi.
“Uluslararası kabul görmüş tıbbi meslek etiği doğrultusunda, Dr. Fincancı sürekli olarak insan hakları ihlallerinin iddia edildiği durumlarda adli yöntemlerin objektif bir şekilde uygulanması çağrısında bulundu. Dr. Heisler. “Dr. Fincancı bilim ve insan haklarının sesi olduğu için hedef gösteriliyor ” dedi.
“Yetkililer onu ve haksız yere gözaltına alınan diğer herkesi derhal serbest bırakmalı. Dr. Fincancı’nın tutuklanması, Türkiye’deki insan haklarına yönelik artan baskının bir parçası gibi görünüyor. Küresel tıp ve insan hakları camiasını Dr. Fincancı ile dayanışma içinde hareket etmeye çağırıyoruz. Türk yetkililerine onları dünyanın izlediğini bildirmek için doğrudan Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile iletişime geçin. Dr. Heisler, Bir insan hakları ve adli tıp öncüsü baskıcı bir Türk devleti tarafından haksız yere suçlanırken ve suistimal edilirken buna seyirci kalmayacağız ” dedi.
“Şebnem’in gözaltına alınması, Türk makamlarının İnsan Hakları Savunucularına karşı yürüttüğü adli tacizin yoğunluğunu göstermektedir. Haksız yasaların desteğiyle, Türkiye’nin yargı sistemi artık sivil toplum temsilcilerinin her hareketini bastırıyor. Şebnem ve Türk Tabipler Birliği, ülkedeki ağır insan hakları ihlallerini açıkça belirtmek konusundaki paha biçilmez çalışmaları nedeniyle yetkililer tarafından giderek daha fazla hedef alındı. İşkence Mağdurları Uluslararası Rehabilitasyon Konseyi genel sekreteri Lisa Henry, ”Ülkedeki tıp ve insan hakları hareketinin önde gelen seslerinden birinin esaslara ve usullere dayanmadan tutuklanması karşısında sessiz kalmayacağız” dedi.
“Türk yetkililerinin, Dr. Fincancı gibi onurlu ve saygın insan hakları savunucularını gözaltına almak için ceza yargılaması sistemini kötüye kullanması utanç verici. DIGNITY tıbbi direktörü, tıp doktoru, PhD, Jens Modvig “Bunun yerine, yetkililer onun kendi eyaletlerinde işkenceye son vermeye ve insan haklarını iyileştirmeye giriştiği için mutlu olmalılar” dedi.
UC Berkeley, Hukuk Fakültesi, İnsan Hakları Merkezi’nde araştırma görevlisi olan Rohini Haar, tıp doktoru, MPH “Bir doktor ve öğretmen olarak Şebnem, insan haklarına bağlı çok sayıda genç hekime akıl hocalığı yapıyor” dedi. “Onu tutuklamanın sağlık ve insan hakları topluluğu üzerinde sarsıcı etkileri var.”
Dr. Fincancı, 2016 yılında Türk yetkilileri tarafından savaşın bir halk sağlığı sorunu olduğu yönündeki önerisi ve insan hakları etkinliğinden dolayı da tutuklandı. PHR, Dr. Fincancı’yı destekleyen ve nihayetinde serbest bırakılmasına katkıda bulunacak uluslararası bir koalisyonu harekete geçirdi.
Türk yetkilileriyle şu adresten iletişime geçilebilir:
- Türkiye Cumhuriyeti Başkanı, Sayın Recep Tayyip Erdoğan. Email: contact@tccb.gov.tr .
- Adalet Bakanı, Sayın Bekir Bozdağ. Email: info@adalet.gov.tr .
- İçişleri Bakanı, Sayın Süleyman Soylu. Email: diab@icisleri.gov.tr; sti@icisleri.gov.tr .
Dr. Fincancı hakkında daha fazlası:
Dr. Fincancı, Türk hükümetinin muhalefetine ve baskıcı önlemlerine rağmen işkence vakalarını belgeleyerek ve tıbbi etik yükümlülükler hakkında yazılar yazarak, işkence karşıtı çalışmalarına 1990’larda başladı. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Bölümü’nün devletin bir kolu olmaktan ziyade bağımsız kalmasını sağlamak için sürekli mücadele etti. Dr. Fincancı, 1996 yılında Birleşmiş Milletler Uluslararası Ceza Mahkemesi adına Bosna’daki toplu mezarları araştırdı. 1996 Yılında PHR ile çalışmaya başladı ve bu ortaklığın bir parçası olarak yıllar boyunca Türkiye’de ve başka yerlerde gerçekleşen devlet destekli çok sayıda işkence vakasını belgeledi. Birçok ülkede işkenceden sağ kalanlar için adli tıp ile ilişkili değerlendirmeler hazırlarken, Dünya Sağlık Örgütü ile Kadına Yönelik Cinsel Şiddet El Kitabı üzerinde çalıştı ve Bahreyn, İsrail ve Filipinler’de gözaltındaki ölümleri soruşturdu. İnsan hakları ve akademik özgürlüğe verdiği destek nedeniyle görevden alınana kadar İstanbul Üniversitesi adli tıp anabilim Dalı başkanıydı. Türk Ceza Hukuku Derneği’nin kurucularındandır. PHR Danışma Kurulu’nda görev yapan Dr. Fincancı, 2017 insan Hakları Hekimleri Ödülü’nü aldı.
İnsan Hakları Doktorları (PHR), kitlesel zulümleri ve ciddi insan hakları ihlallerini önlemek için bilim ve tıbbı kullanan New York merkezli bir savunma kuruluşudur. Buradan daha fazlasını öğrenin.
Physicians for Human Rights (PHR) is a New York-based advocacy organization that uses science and medicine to prevent mass atrocities and severe human rights violations. Learn more here.